Κυριακή 3 Μαρτίου 2024

Η Μεγάλη Άρκτος

 


 

 

    Η Μεγάλη Άρκτος είναι ο τρίτος αστερισμός σε μέγεθος, που καταλαμβάνει μία τεράστια περιοχή του βόρειου ουρανού. Είναι ευρύτερα γνωστή για τον σχηματισμό των επτά λαμπρότερων άστρων της. Για το μεγαλύτερο μέρος της Βορείου Αμερικής και της Ευρώπης, η Μεγάλη Άρκτος είναι πάντα ορατή στο νυχτερινό ουρανό, επειδή βρίσκεται πολύ κοντά στον βόρειο ουράνιο πόλο.

 

    Ο αστερισμός της Μικρής Άρκτου είναι πολύ λιγότερο ευδιάκριτος σε σχέση με αυτόν της Μεγάλης Άρκτου, ενώ ο σχηματισμός του τον μιμείται. Στην άκρη της ουράς της Μικρής Άρκτου βρίσκεται το λαμπρότερο αστέρι του αστερισμού, ο Πολικός Αστέρας, γνωστός και ως Βόρειος Αστέρας, αφού βρίσκεται κοντά στο βόρειο ουράνιο πόλο, γύρω από τον οποίο μοιάζουν να περιστρέφονται όλα τα άστρα κατά την διάρκεια της νύχτας. Επιπροσθέτως, γνωστό πλανητικό νεφέλωμα της Μεγάλης Άρκτου είναι το Μεσιέ 97 ( νεφέλωμα Κουκουβάγια, Owl Nebula), το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 2.000 ετών φωτός από τον αστερισμό.

 


    Για να εντοπίσουμε την Μεγάλη Άρκτο, αλλά και την Μικρή Άρκτο με τον Πολικό Αστέρα, πρέπει να κοιτάζουμε προς το βορρά. Συγκεκριμένα, τον χειμώνα βρίσκεται ανατολικά (ή αν θέλετε δεξιά) του Πολικού Αστέρα, σε όρθια μάλιστα θέση, με το «χερούλι» προς τα κάτω. Την άνοιξη βρίσκεται πάνω από τον Πολικό Αστέρα, με το «χερούλι» προς τα δεξιά της. Το καλοκαίρι βρίσκεται δυτικά από τον Πολικό Αστέρα, με το «χερούλι» προς τα πάνω. Το φθινόπωρο θα τη βρούμε χαμηλά στον ορίζοντα, κάτω από τον Πολικό Αστέρα, με το «χερούλι» προς τα αριστερά της.

    Αν και ο αστερισμός αυτός δεν μοιάζει με άρκτο (αρκούδα), σχεδόν όλα τα έθνη και σε όλες τις εποχές τον ονόμαζαν έτσι. Η Ελληνική Μυθολογία αναγνωρίζει σε αυτόν την ωραία Καλλιστώ, που κίνησε τη ζήλια της Ήρας με συνέπεια να την μεταμορφώσει σε αρκούδα.

    Έτσι άρχισε να περιπλανιέται στα δάση μέχρι που συνάντησε το γιο της τον Αρκάδα. Θέλησε να τον αγκαλιάσει, αλλά αυτός δεν αναγνώρισε τη μητέρα του, φοβήθηκε το θηρίο και σήκωσε το όπλο του για να την σκοτώσει. Ο Δίας, όμως τους λυπήθηκε και για να εμποδίσει το έγκλημα, τους ανύψωσε στον ουρανό, όπου έγιναν η Καλλιστώ, η Μεγάλη Άρκτος και ο Αρκάδας, η Μικρή Άρκτος.

    Αυτή η τιμή που τους έγινε εξαγρίωσε περισσότερο την Ήρα, η οποία παρότρυνε τον Ωκεανό και τη Θέτιδα να απαγορεύσουν στους δύο αυτούς αστερισμούς να πλησιάζουν τα υγρά βασίλειά τους. Εξαιτίας της απαγόρευσης αυτής, οι Άρκτοι περιστρέφονται συνεχώς γύρω από τον ουράνιο πόλο, χωρίς ποτέ να δύουν κάτω από τον ορίζοντα.

Μαρκέλλα Παλατιανού. Α2

Πηγές: https://blogs.sch.gr/quark/archives/611#prettyPhoto

https://nightskygreece.gr/ursa-major-ursa-minor/

http://magazine.noa.gr/archives/3144

https://www.nea-acropoli-athens.gr/arthra/astrologia/256-mithoi-ton-asterismon-i-megali-arktos

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CF%83%CE%B9%CE%AD_97

 


 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Σχολική Εκδρομή στη Μονόλιθο της Ρόδου: Μια Μοναδική Εμπειρία Αστρονομίας

     Την 10η Μαρτίου 2024,στα πλαίσια του προγράμματος σχολικών δραστηριοτήτων «UniversALL:  – Πρόγραμμα Αστρονομίας για Μαθητές Ακριτικών...